Otto Eerelmanstraat 10


Herbert Philip Joseph

Geboren: 15 oktober 1923, Stettin (Duitsland1)
Laatste adres: Otto Eerelmanstraat 10, Groningen
Weggevoerd naar Westerbork: 4 oktober 1942
Vermoord: 16 juli 1943, Sobibor

Herbert Philip is het eerste kind uit het huwelijk van Hans Joseph, geboren op 23 mei 1889 in Neu Strehlitz (Duitsland) en Charlotte Hildesheim (roepnaam Lotty) geboren 8 augustus 1897 te Groningen.

Moeder Charlotte werkt na haar schooltijd op het kantoor van schrijfmachinefabrikant Remington en later als secretaresse van de burgemeester van Groningen. In 1922 vertrekt ze als vijfentwintigjarige naar Stettin in Duitsland om te trouwen met Hans Joseph. Daar worden Herbert (15 oktober 1923) en Inge (14 februari 1927) geboren.

Vader Hans werkt er in een warenhuis. Het bedrijf gaat failliet en het gezin verhuist naar Krefeld waar vader weer werk vindt bij een warenhuis tot hij ontslagen wordt. Het is de periode waarin de Jodenvervolging steeds openlijker wordt. Het gezin vlucht naar Groningen in de hoop op een veilige plek. De ouders en beide kinderen vinden onderdak bij Charlottes familie tot de verhuizing in 1936 naar de Otto Eerelmanstraat. Herbert is dan dertien jaar. Naar welke school hij gaat, is niet bekend. Vader heeft geen vast werk, alleen moeder lukt het om weer als typiste aan de slag te gaan.

Op 10 juli 1942 wordt Herbert samen met zijn vader naar een werkkamp in Kloosterhaar gestuurd en begin oktober vandaaruit naar Westerbork. Inge en haar moeder worden dan door twee Nederlandse agenten uit huis gehaald en eveneens naar Westerbork gestuurd. Vader weet (waarschijnlijk als lid van de Ordedienst en in het bezit van het IJzeren Kruis uit de Eerste Wereldoorlog)2 verschillende keren het transport van vrouw en kinderen naar een concentratiekamp te voorkomen. Tot midden 1943, dan staat zijn zoon Herbert op de lijst voor Sobibor waar hij op 16 juli 1943 wordt vermoord, negentien jaar oud.

In april 1945 wordt kamp Westerbork bevrijd en keren de ouders en Inge na enkele maanden terug naar Groningen. Aanvankelijk verblijven ze bij familie en vrienden en later trekken ze in het door moeder geërfde ouderlijk huis aan de Folkingestraat. In 1959 verhuist het echtpaar naar de Noorderhaven3.

Inge vertrekt in 1947 naar Nieuw-Zeeland en trouwt daar met een Duitse Jood. Ze krijgen twee dochters. Als haar vader in april 1967 overlijdt, haalt ze haar moeder vanuit Groningen naar Nieuw-Zeeland. In 1979 overlijdt de man van Inge en in 1983 haar moeder. Inge vertrekt dan naar Israël waar haar dochters wonen maar keert in 1986 terug naar Nederland. Omstreeks 2008 wordt ze door haar dochters teruggehaald naar Israël waar ze in 2016 overlijdt als laatste van het gezin Joseph-Hildesheim.

————————–

1 Na de Tweede Wereldoorlog kwam Stettin op Pools grondgebied te liggen en kreeg als naam Szczecin.
2 Citaat uit bevrijdingsportretten.nl/portret/inge-joseph/
3 Anton Brand en George Mulder (Groningen, 2003): Hoek van Ameland. De geschiedenis van een plek, een huis en zijn bewoners.